Strona główna

Wzmacniacz sieciowy "5L"

Szczegóły

Kategoria: Radioamator

Odsłon: 570

Wzmacniacz sieciowy"5L"
Radioamator, Rok III, Luty 53 r., Nr 2
mgr inż. Cz. Klimczewski

   W poprzednim numerze naszego pisma podany został opis montażu przystawki wzmacniajacej głośnikowej pracującej w układzie "push-pull". Odwrócenie fazy otrzymywało się w tej przystawce wzmacniającej przy pomocy lampy elektronowej, a nie transformatora. Dzięki nie stosowaniu transformatora i dławika małej częstotliwości koszt przystawki wzmacniającej jest stosunkowo niewielki i trudności w jej montażu również niezbyt duże.

   Obecnie, rozwijając schemat przystawki wzmacniającej, opisany zostanie pełny wzmacniacz audio o mocy 25 watów, który posiada szerokie możliwości zastosowania.

   Jak widzimy ze schematu ideowego przedstawionego na rys. 1 - wzmacniacz ten przystosowany jest do zasilania prądem zmiennym z sieci elektrycznej o różnych napięciach (od 220 V do 110 V). Pierwsze dwie lampy elektronowe od strony "wejścia" do wzmacniacza, a więc lampa elektronowa 6SC7 i 6AC7 - spełniają rolę tzw. "przedwzmacniacza", w którym napięcia otrzymane z mikrofonów, gramofonu lub odbiornika radiowego uzyskują odpowiednią wysokość celem należytego wysterowania stopnia końcowego, składającego się z lampy elektronowej 6SN7 odwracającej "fazę|" i wzmacniającej, oraz z dwu lamp elektronowych 6L6 pracujących w układzie przeciwsobnym (push-pull), dających potrzebną moc do zasilania głośników.

Czytaj więcej: Wzmacniacz sieciowy "5L"

Transformator głośnikowy

Szczegóły

Kategoria: Radioamator

Odsłon: 744

Transformator głośnikowy
Radioamator 1952/04 (część 1), 1952/06 (część 2),  1952/07 (część 3), 1952/08 (część 4)
inż. Czesław Klimczewski

   Wielu z młodych radioamatorów posiada różnego rodzaju głośniki radiowe, które pragną zastosować w montowanych przez siebie odbiornikach. Jeżeli posiadany głośnik jest typu magnetycznego, a więc z drgającą żelazną "kotwiczką" umieszczoną między nabiegunnikami magnesu stałego, to włączenie takiego głośnika w aparat jest bardzo proste.

   W takim przypadku końcówkę cewki głośnika oznaczoną znakiem "+" lub kolorem "czerwonym" łączy się z przewodem "plusowym" napięcia anodowego otrzymywanego z baterii anodowej lub zasilacza sieciowego. Drugą końcówkę cewki głośnika oznaczoną znakiem "-" lub kolorem niebieskim albo czarnym łączy się wówczas w podstawce lampowej z nóżką należącą do anody lampy głośnikowej. Schemat takiego połączenia pokazany jest na rys. 1.

Rys. 1.

   Odwrotnie, niż podano, włączenie cewki głośnika do obwodu anodowego lampy głośnikowej może spowodować z czasem osłabienie magnesu stałego takiego głośnika, a co za tym idzie i zmniejszenie siły odtwarzanych audycji.

Czytaj więcej: Transformator głośnikowy

Przegląd układów zasilających

Szczegóły

Kategoria: Radioamator

Odsłon: 481

Przegląd układów zasilających
RADIOAMATOR, Rok I, KWIECIEŃ 1951 R. Nr 4, MAJ 1951 R. Nr 5, CZERWIEC 1951 R. Nr 6
Henryk Borowski

   Artykuł niniejszy polega na podaniu schematów odstawowych układów zasilających, używanych w odbiornikach, urządzeniach radiowych oraz wszędzie tam, gdzie wymagane jest stałe napięcie zasilające. Praca polegała na przejrzeniu setek schematów, wybraniu i opracowaniu układów standardowych i najczęściej spotykanych w praktyce. Korzystałem tu z literatury niemieckiej, radzieckiej i amerykańskiej. Teoretyczne zasady działania, oraz sposoby projektowania i obliczania poszczególnych części ("trafo", dławików, lamp itd.) zostały pominięte. Znajdą je bowiem czytelnicy w każdej mniej czy więcej popularnej literaturze radiotechnicznej, krajowej lub zagranicznej jak również w miesięcznikach "Radio" czy "Radioamator".

1. Prostowniki jednopołówkowe

Rys. 1

   Prostownik najprostszy - prostowanie jednopołówkowe. Uzwojenie S2, załączone między anodą lampy i chassis aparatu. Wysokie napięcie stałe wyprostowane otrzymujemy z katody lampy. W wypadku lampy żarzonej pośrednio źródłem napięcia stałego jest katoda (odizolowana od grzejnika).

Czytaj więcej: Przegląd układów zasilających

Lampa próżniowa jako wzmacniacz (Radio USA 7/1922)

Szczegóły

Kategoria: Radio USA

Odsłon: 454

Lampa próżniowa jako wzmacniacz
(Uwaga: starałem się zachować oryginalne słownictwo)
B.F. McNamee
Radio (USA) Lipiec, 1922

   Typ lampy próżniowej używanej w charakterze elementu wzmacniającego to lampa o wysokiej próżni zwana potocznie lampą "twardą". Próżnia jest prawie tak idealna, że nie ma zauważalnego wpływu cząsteczek gazu; w rzeczywistości ze względów praktycznych można to uznać za idealną próżnię. „Miękka” lampa elektronowa, czyli zawierająca pewne niewielkie ciśnienie gazu i przeznaczona do stosowania jako detektor, może być w pewnym stopniu wykorzystana do celów wzmacniających. Jednak prawie zawsze skutkuje to zniekształceniami, które uniemożliwiłyby jej użycie jako wzmacniacza w radiotelefonie, a jej użycie jest również ograniczone, ponieważ nie będzie działać przy wysokim napięciu anodowym, ograniczając w ten sposób poziom sygnałów, które można uzyskać..

Rys. 1 i Rys. 2

   Dlatego lampa elektronowa wysokopróżniowa jest jedyną, która zostanie omówiona w tym artykule..

Czytaj więcej: Lampa próżniowa jako wzmacniacz (Radio USA 7/1922)

Układy wejściowe wzmacniaczy push-pull (Radio dla Techników i Amatorów 1948/05-06)

Szczegóły

Kategoria: Radio dla Techników i Amatorów

Odsłon: 591

Układy wejściowa wzmacniaczy push-pull
RADIO Miesięcznik dla techników i amatorów, Rok III, Maj - Czerwiec 1948, Nr 5/6

   Łączenie "przeciwsobne" lamp ostatniego stopnia wzmacniaczy stosuje się wszędzie tam, gdzie moc akustyczna przekracza cyfrę rzędu 10 watów. Najważniejszym powodem po temu jest transformator wyjściowy.

Rys. 1.

W układzie push-pull anodowy prąd stały rozpływa się w dwie strony i nie nasyca rdzenia, tak, że nie ma potrzeby dawania szczeliny w żelazie i transformator wypada dość mały, dobra charakterystyka częstotliwości jest nietrudna do osiągnięcia, a zniekształcenia są niskie. Równie ważnym argumentem jest to, że tylko push-pull daje możność lepszego wykorzystania lamp przez stosowanie "klasy B" lub bardzo popularnej "klasy AB", gdzie prąd  anodowy zmienia się przy większych amplitudach. Trzecią wreszcie, lecz bynajmniej nie najmniejszą zaletą push-pull'a są zredukowane zniekształcenia.

Układ push-pull jest jednak z natury swojej bardziej skomplikowany. Dobry transformator wyjściowy jest niełatwy do wykonania, trzeba dobierać lampy parami i wyrównywać ich prądy, ale najwięcej chyba wątpliwości budzi sprawa wzbudzania siatek napięciami częstotliwości akustycznej. Najstarszym, lecz do dziś stosowanym sposobem, powiedziałoby się, naturalnym jest użycie transformatora wejściowego /9rys, 1). Wykonanie tego transformatora z wyrównaną charakterystyką częstotliwości w dużym zakresie, nie jest łatwe, a tak wykonany zajmuje dużo miejsca i powoduje duże kłopoty konstrukcyjne, zbiera szum sieciowy itd. Obecnie w większości wzmacniaczy stosuje się wzbudzanie lampowe.

Czytaj więcej: Układy wejściowe wzmacniaczy push-pull (Radio dla Techników i Amatorów 1948/05-06)

Regulowany zasilacz uniwersalny (Radio dla Techników i Amatorów 1949/12)

Szczegóły

Kategoria: Radio dla Techników i Amatorów

Odsłon: 622

Regulowany zasilacz uniwersalny
RADIO Miesięcznik dla techników i amatorów, Rok IV, Maj - Grudzień 1949, Nr 12
Inż. J. Kroszczyński

   W praktyce laboratoryjnej i amatorskiej w wielu wypadkach niezbędne jest posiadanie zasilacza, pozwalającego na regulację napięcia anodowego w dużych granicach, możliwie w ciągły sposób. Przyrząd tego rodzaju w znacznym stopniu ułatwia pracę przy eksperymentowaniu z nowymi układami, ponadto jest niezastąpiony, jeżeli trzeba na przykład zdjąć charakterystykę lampy. Większość amatorów używa jednak zwykłych prostowników nieregulowanych, odczuwając w całej pełni wszystkie braki tego rodzaju urządzeń. W poniższym artykule zostanie opisana prosta metoda regulacji napięcia stałego, dzięki której każdy normalny prostownik anodowy przekształcić można na zasilacz regulowany, nie zmieniając układu samego prostownika, a jedynie przez dobudowanie niewielu elementów.

   Na wstępie pokrótce wymienię stosowane metody regulacji napięcia stałego. Najprostszym sposobem jest obniżenie napięcia przez włączenie oporu szereg zasilanym urządzeniem (Rys. 1).

Rys. 1

Czytaj więcej: Regulowany zasilacz uniwersalny (Radio dla Techników i Amatorów 1949/12)

Układ zabezpieczający lampy wzmacniacza mocy (Audio September 1960)

Szczegóły

Kategoria: Audio USA

Odsłon: 2877

Układ zabezpieczający lampy wzmacniacza mocy
J. LEVITSKY - Chief Engineer, Fanon Electrobic Industries
Audio September 1960, Vol. 44, No. 9

Prosty obwód zabezpieczający dodany do konwencjonalnego wzmacniacza zapobiega uszkodzeniu lamp wyjściowych w przypadku zwarć na linii głośnikowej.

W większości komercyjnych i przemysłowych systemów nagłośnieniowych wykorzystujących wzmacniacze o dość dużej mocy, awaria lamp wyjściowych wzmacniacza często wynika z krótkiego lub poważnego przeciążenia linii głośnikowej. W wielu takich systemach wzmacniacz dostarcza energię za pośrednictwem linii 70 V do wielu głośników rozmieszczonych na dużych obszarach, przy czym każdy głośnik jest wyposażony we własny, oddzielny transformator dopasowujący. W takich warunkach, ze względu na długie przebiegi linii i dużą liczbę podłączonych do niej elementów, dość często mogą wystąpić częściowe lub całkowite zwarcia.

Powagę problemu można zobaczyć, rzucając okiem na dane w Tabeli 1. Dane te zostały zebrane przy użyciu 70-watowego wzmacniacza Fanon (model 3370), wykorzystującego dwie lampy mocy EL-34, pracujące w klasie AB₁. Kolumny 1 i 2 przedstawiają moc wyjściową dźwięku dla różnych poziomów sygnału wejściowego w normalnych, bezproblemowych warunkach. Kolumna 3 pokazuje odpowiednie straty mocy na lampę w tych samych warunkach. Kolumna 4 pokazuje moc rozpraszaną lamp dla tych samych poziomów sygnałów wejściowych, przy zwarciu do masy linii 70 V. Ponieważ średnia moc wyjściowa systemu nagłośnieniowego wzmacniacz może znajdować się gdzieś pomiędzy 25 a 30 procent jego mocy szczytowej, gdy sygnał jest doprowadzany, dane w kolumnie 4 wskazują, że jeśli wystąpi zwarcie w linii głośnikowej, każda lampa rozprasza mniej więcej trzykrotność swojej maksymalnej mocy znamionowej. Nawet jeśli wystąpi zwarcie o wysokiej rezystancji, powiedzmy około 25 procent obciążenia znamionowego, rozproszenie w każdej lampie jest znacznie większe niż maksymalne dopuszczalne, jak pokazano na Rys. 4.

Czytaj więcej: Układ zabezpieczający lampy wzmacniacza mocy (Audio September 1960)

Przyrząd do badania lamp (Radio dla Techników i Amatorów 1949/10)

Szczegóły

Kategoria: Radio dla Techników i Amatorów

Odsłon: 3083

Przyrząd do badania lamp
(Radio dla techników i Amatorów, Październik 1949, Rok IV, Nr 10)

   W naszym miesięczniku nie opisywaliśmy dotychczas ważnego a podstawowego instrumentu jakim jest w praktyce radioamatora i radiotechnika - przyrząd do badania lamp. Dwa razy natomiast aparat taki opisywał nasz bratni tygodnik "Radio i Świat", a mianowicie w r. 1945 Nr 15 pt. "Przyrząd do badania emisji lamp" oraz w r. 1947 Nr 36/37 pt. " Przyrząd do badania lamp". Obydwa te aparaty robiły użytek z jednakowej zasady, przedstawionej na rys.1. Transformator sieciowy posiada wtórne uzwojenie żarzenia lampy oraz pewne dodatkowe uzwojenie dające napięcie skuteczne do 20 woltów. Koniec tego uzwojenia przyłącza się, poprzez opór ograniczający rzędu 500 omów, chroniący od skutków ewentualnych zwarć lub przeciążeń oraz miliamperomierz prądu stałego - do anody oraz innych wysokonapięciowych elektrod badanej lampy. Inne elektrody, jak np. siatka sterująca, zwarte są do katody, a ta z kolei ma punkt wspólny z jednym biegunem żarzenia. Gdy lampę włożymy do odpowiedniego gniazdka to, po rozżarzeniu popłynie przez nią prąd jednokierunkowy i spowoduje wychylenie miliamperomierza. Do w/w opisów są dołączone tabele wychyleń "normalnych" większej liczby lamp.

Rys. 1. Zasada działania najprymitywniejszego przyrządu do badania lamp. Wszystkie elektrody są połączone bądź z anodą bądź z katodą. Otrzymuje się układ prostowania jednokierunkowego, przyrząd zaś mierzy prąd wyprostowany, zależny w pewnej mierze od zdolności emisyjnej katody. Niedomogi tego przyrządu są omówione w tekście.

   Przyrządy typu podanego na rys. 1 działają na zasadzie prostowania jednokierunkowego. Do czynności prostowniczej każda lampa, bez względu na swe właściwe przeznaczenie, jest oczywiście zdolna i robi to w sposób zależny  pewnej mierze od swojej "emisji". Nie potrzeba oczywiście podkreślać, że układ w którym tak badamy lampy nie jest nawet z grubsza zbliżony do warunków, w jakich stosowane przez nas lampy pracują we wzmacniaczach, odbiornikach, oscylatorach itp. Tak się nawet składa, że nie widzimy w ogóle wypadku aby jakakolwiek lampa miała kiedykolwiek pracować właśnie w takich lub choćby podobnych warunkach.

Czytaj więcej: Przyrząd do badania lamp (Radio dla Techników i Amatorów 1949/10)

RADIO (USA)) 11/1921

Szczegóły

Kategoria: Radio (USA)

Odsłon: 2733

Rozgrzej ją lampami firmy A-P
(Aby słuchać naszych codziennych koncertów z California Theatre i cieszyć się nimi w pełni, użyj lamp elektronowych A-P i sprzętu De Forest Inter-panel CW. Skorzystaj z usług dostawcy lub bezpośrednio u nas. Napisz jeśli chcesz otrzymać katalog.)
ATLANTIC-PACIFIC RADIO SUPPLIES CO.

• "Radiowy" komentarz redakcji.
• Nowa federalna stacja nadawcza w Palo Alto.

Główna rozdzielnia zasilania.

• Strojenie radia - jak i dlaczego.

Zmiana długości promieniującej anteny drutowej wraz z częstotliwością drgań.

Czytaj więcej: RADIO (USA)) 11/1921